του Σπύρου Βλαχόπουλου
Με αφορμή τις εξελίξεις για το θέμα
των απορριμμάτων στο νησί μας σε συνδυασμό και με όσα έχουν προηγηθεί τα
προηγούμενα χρόνια αλλά και από την εμπειρία μου ως περιφερειακός σύμβουλος την
πενταετία που πέρασε θα ήθελα να διατυπώσω κάποιες σκέψεις, απόψεις, αλλά και
ανησυχίες.
Αναμφισβήτητα το συγκεκριμένο θέμα αποτελεί
ζήτημα μείζονος σημασίας και όπως όλοι γνωρίζουμε έτσι όπως έχει εξελιχθεί η
κατάσταση βρίσκεται σε αδιέξοδο.
Καταρχήν λοιπόν η απόφαση που πάρθηκε
στο υπουργείο Περιβάλλοντος με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων αλλά
και των κοινοβουλευτικών εκπροσώπων του νομού με την πρόσφατη αποδοχή της από
τη ΔΙΑΔΥΜΑ αποτελεί ένα βήμα φαινομενικά αναγκαίο για τη δρομολόγηση μιας λύσης
η οποία κατά τη γνώμη μου παρόλα αυτά δε θα είναι ούτε εύκολη ούτε τόσο άμεση.
Πολύ φοβάμαι πως η συγκεκριμένη πρόταση ουσιαστικά χαϊδεύει τα αυτιά των
συμπολιτών μας που τα προηγούμενα χρόνια έζησαν εφιαλτικές στιγμές σαν
επαγγελματίες και σαν πολίτες από τη διαχείριση των σκουπιδιών στο νησί. Η λύση
της μεταφοράς φαίνεται ως αναγκαία και μοναδική κρύβει όμως σημαντικότατες
λεπτομέρειες οι οποίες μπορεί να αποτελέσουν ανασταλτικό παράγοντα στην επίλυση
του προβλήματος. Το τονίζω αυτό γιατί παρατηρώ μια υπεραισιοδοξία μετά την
απόφαση για μεταφορά στην Κοζάνη που ως ένα σημείο είναι θεμιτή λόγω του
αδιεξόδου που υπήρχε και υπάρχει αλλά και επικίνδυνη, αν δεν εκτιμηθεί σωστά η
κατάσταση και οι προοπτικές που δημιουργούνται μετά την τελευταία απόφαση.
Η συγκεκριμένη απόφαση σαν φιλοσοφία και
στάση ζωής θεωρώ ότι είναι μια μεγάλη διαχρονική ήττα ολόκληρης της τοπικής
κοινωνίας και πρωτίστως των τοπικών αρχών γιατί δείχνει ότι κριθήκαμε
ανεπαρκείς σαν διοίκηση αλλά και σαν πολίτες, ενώ είχαμε τη στήριξη της
εκάστοτε πολιτικής αρχής, να διαχειριστούμε τα απορρίμματά μας όπως όλες οι
αναπτυγμένες πόλεις της Ευρώπης. Η Κέρκυρα του πολιτισμού, των φιλαρμονικών, η
τουριστική Κέρκυρα με τη μεγάλη συνεισφορά στην ελληνική οικονομία ανέχτηκε ένα
διαρκές περιβαλλοντικό έγκλημα στο Τεμπλόνι, ανέχτηκε να δημιουργηθεί ένας ΧΥΤΥ
στο Νότο με χρήματα της Ε.Ε. να καεί δυο φορές χωρίς ποτέ να λειτουργήσει αν
και αδειοδοτημένος και τώρα την ύστατη στιγμή αδυνατεί να διαχειριστεί τα
σκουπίδια της. Όχι δεν μπορώ να το δεχτώ. Κανένας δεν πρέπει να δέχεται ως
θετική μια τέτοια εξέλιξη έστω κι αν είναι προσωρινή. Μόνο σαν μια μεγάλη ήττα
που θα πρέπει να μας κάνει να ντρεπόμαστε αλλά και να ανασκουμπωθούμε, να
αρχίσουμε να προβληματιζόμαστε, μπορώ να δεχτώ αυτή τη λύση της μεταφοράς.
Η δε ανακοίνωση της μη επιβάρυνσης του
Κερκυραίου από τη μεταφορά των σκουπιδιών μόνο ως ένα επικοινωνιακό τρικ από
την πλευρά της κυβέρνησης μου μοιάζει τη στιγμή που το κόστος της διαχείρισης
με τη μεταφορά και την επεξεργασία εκτός Κέρκυρας υπερδιπλασιάζεται αλλά και
επειδή όλα τα επιπλέον ποσά που θα διατεθούν όπως του προγράμματος ΕΠΠΕΡΑΑ
(Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη) όπως από τα κονδύλια
του ΕΣΠΑ του Υπουργείου Περιβάλλοντος ή από τα τομεακά προγράμματα του Υπουργείου
Περιβάλλοντος και Ενέργειας και αυτά από τη χρήση των ανταποδοτικών τελών
καθαριότητας που καταβάλλουν και σήμερα οι δημότες (τα τελευταία χρόνια φτάνουν
έως και τα δύο εκατομμύρια ευρώ συνολικά το χρόνο) και από άλλα ειδικά κονδύλια
της Ε.Ε. όπως και από την Περιφέρεια, σύμφωνα με δέσμευση της Ρ. Κράτσα, που θα
συμβάλλει με ένα ποσό στην υλοποίηση του σχεδίου μεταφοράς, όλα αυτά τα χρήματα
είναι χρήματα που είτε άμεσα είτε έμμεσα θα βγουν επιπλέον από τις τσέπες των
Ελλήνων πολιτών και ασφαλώς θα μπορούσαν να διατεθούν σε μια σειρά από έργα που
είναι απαραίτητα για τις υποδομές του νησιού μας όπως στην οδοποιία, στη
σχολική στέγη, στην ύδρευση. Καλή λοιπόν και ίσως πετυχημένη η επικοινωνιακή
διαχείριση που κάνει η κυβέρνηση στο θέμα αυτό όπως παρεμπιπτόντως και σε άλλα
εσωτερικά και διεθνή ζητήματα κάτι στο οποίο υστερούσε κατά πολύ η προηγούμενη
κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αλλά εδώ μετράει η ουσία και η πραγματικότητα είναι αυτή.
Επίσης δεν μπορεί να παραγνωρίσει κανείς και το γεγονός ότι με τη συγκεκριμένη
απόφαση της μεταφοράς θα ανοίξει η όρεξη κάποιων εργολάβων για μεγάλες μπίζνες
πάνω σε αυτή τη δραστηριότητα της μεταφοράς που κανείς δεν γνωρίζει πού μπορεί
να οδηγήσει.
Εκείνο που μου προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία είναι το γεγονός ότι με τη
συγκεκριμένη απόφαση ανατρέπεται ο σχεδιασμός της προηγούμενης δημοτικής αρχής,
καταργείται η δεματοποίηση, και δημιουργούνται ίσως μια σειρά από νέα δεδομένα
και απαιτήσεις, όπως νέες μελέτες, σταθμοί μεταφόρτωσης, νέοι διαγωνισμοί,
δεδομένα που ίσως απαιτούν χρόνο και σε αυτές τις περιπτώσεις κανείς δεν μπορεί
να προβλέψει τι εμπόδια θα προκύψουν από τον παράγοντα γραφειοκρατία αλλά και
τη διαχείριση από το προσωπικό των υπηρεσιών του δήμου.
Μια επιπλέον ανησυχία προκύπτει επίσης από
το γεγονός ότι η διαχείριση του όλου θέματος τώρα θα γίνεται από τέσσερις
δήμους και όχι από δύο όπως ήταν πριν. Εδώ η ανησυχία μεγαλώνει, αν δει κανείς
τις τελευταίες εξελίξεις στις εκλογές της ΠΕΔΙΝ και την κόντρα που ξετυλίχτηκε
ανάμεσα στους δημάρχους για την προεδρία. Ελπίζω και εύχομαι αυτό να μη
συνεχιστεί στη διοίκηση του φορέα για τη διαχείριση των απορριμμάτων αλλά και
στη μετέπειτα πορεία και στις αποφάσεις που θα χρειαστεί να παρθούν όπως επίσης
να μην επιχειρήσουν κάποιοι να στήσουν πολιτικές καριέρες ή να βγάλουν
απωθημένα πάνω σε ένα τόσο ακανθώδες θέμα όπως η διαχείριση των σκουπιδιών.
Είμαι της άποψης ότι θα μπορούσε να είχε
προχωρήσει χωρίς να δημιουργηθεί το συγκεκριμένο αδιέξοδο, η λύση που
δρομολογήθηκε από την προηγούμενη δημοτική αρχή και την πολιτική ηγεσία του
υπουργείου με τη διαδικασία της δεματοποίησης χωρίς την αναγκαία μεταφορά σε
άλλη περιοχή, αν πραγματικά εφαρμοζόταν με φερεγγυότητα και υπευθυνότητα από
την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του δήμου, αν δεν υπήρχαν τα δήθεν και τα
ψεματάκια, αν αντιμετωπιζόταν πιο αποτελεσματικά ο παράγοντας γραφειοκρατία, αν
λειτουργούσε χωρίς δολιοφθορές και επιπλέον κόστος ο ΧΥΤΥ στο Νότο για τρία
χρόνια με νομιμότητα και προδιαγραφές, αν φυσικά η τοπική κοινωνία της Λευκίμης
έβαζε πλάτη με όρους και προϋποθέσεις συμμετέχοντας σε έναν αξιόπιστο
δημοκρατικό και με κανόνες διάλογο με διαφάνεια και με στόχο πάντα να λυθεί ένα
πρόβλημα που ταλανίζει ολόκληρο το νησί για πολλά χρόνια. Ίσως να μην φτάναμε
στο σημερινό αδιέξοδο, αν ξεπερνιόταν κάποιοι εγωισμοί, αν δεν δημιουργούταν
εκείνο το πολεμικό κλίμα στη Λευκίμη με τις αθέμιτες και επικίνδυνες μεθόδους
πάλης και διεκδίκησης που ξεκινούσαν από προπηλακισμούς και απειλές και
κατέληγαν σε βία και δολιοφθορές δημόσιας περιουσίας, αν κάποιοι δεν συνέδεαν
το πολιτικό τους μέλλον με το πρόβλημα της διαχείρισης των σκουπιδιών.
Έκανα αυτή την σύντομη αναφορά στην
προηγούμενη παράγραφο όχι για κανέναν άλλο λόγο αλλά για να τονίσω ότι η
εμπειρία των πέντε προηγούμενων χρόνων έχει δείξει ότι οποιαδήποτε λύση κι αν
αποφασιστεί πάνω στο θέμα αυτό τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία δεν μπορεί να
δρομολογηθεί και να οδηγήσει σε ένα καλό αποτέλεσμα, αν αρχικά δεν γίνει
αποδεκτή από όλους ακόμη και από αυτούς που διαφωνούν με τις συγκεκριμένες
πολιτικές επιλογές, όπως επίσης αν δεν ενεργοποιηθούν σε αυτή την κατεύθυνση
όσο το δυνατόν περισσότεροι πολίτες, συλλογικοί φορείς, επαγγελματίες,
σωματεία, και γενικά όλες οι τοπικές κοινωνίες. Σε αυτή την περίπτωση φυσικά
και η νέα Δημοτική Αρχή πρέπει να παίξει το ρόλο της.
Ο στόχος των τεσσάρων Δημοτικών Αρχών θα
πρέπει να είναι ένας και μοναδικός, πώς θα καταφέρουν να ελαχιστοποιήσουν τη
χρονική διάρκεια της μεταφοράς των σκουπιδιών από την Κέρκυρα στην Κοζάνη,
ξεπλένοντας έτσι την ντροπή από την αναγκαστική όπως την αποκαλούν απόφαση για
μεταφορά, αφού φυσικά ενεργοποιήσουν και ενώσουν τις δυνάμεις τους για να
προχωρήσουν τις διαδικασίες προκειμένου να εξασφαλίσουν στο νησί ένα σύστημα
διαχείρισης και περισυλλογής των απορριμμάτων που θα είναι ισάξιο με τα
συστήματα των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Σπύρος Βλαχόπουλος
πρώην Περιφερειακός Σύμβουλος
